Pierwsze dni
Alergia pokarmowa
Twoje dziecko może być nadwrażliwe na niektóre składniki pokarmowe. Nazywa się to także alergią pokarmową. Na przykład alergia na krowie mleko. Z tego powodu dziecko może mieć kolki.
WSKAZÓWKI
- Jeżeli karmisz piersią, jedz jak najmniej nabiału.
- W przypadku karmienia butelką: po uzgodnieniu z położną albo poradnią dla niemowląt możesz przejść na inne mleko modyfikowane, hipoalergiczne.
Biegunka
Jeżeli kupka jest rzadka i wodnista, wówczas mówi się o biegunce. Może to nastąpić na skutek zwiększonych ruchów jelit (perystaltyki), co z kolei powoduje ból i kolki. Może też być spowodowane przez zapalenie błony śluzowej jelit. Zmiana pokarmu może wywołać u dziecka biegunkę.
U niemowląt biegunka ma zwykle barwę zieloną ze względu na obecność żółci, która nie zostaje odpowiednio zabsorbowana. Zwykle to nic poważnego. Jeżeli okazuje się, że przy każdym przewijaniu dziecka jest biegunka, albo jeżeli masz jakieś obawy, zawsze skontaktuj się z lekarzem pierwszego kontaktu.
Brudne oczka
Kanalik łzowy przenosi wraz ze łzami zanieczyszczenia z oka przez nos do gardła. Na skutek zanieczyszczenia kanalik łzowy może zostać podrażniony i ulec zakażeniu.
WSKAZÓWKA
- Zamocz wacik w przegotowanej schłodzonej wodzie (albo herbatce rumiankowej) i przetrzyj oczko od zewnątrz w kierunku noska. Do każdego wytarcia weź czysty wacik.
Kolki
Twoje dziecko płacze i nie daje się uspokoić. Przeważnie późnym popołudniem albo pod wieczór mocno płacze. Robi się czerwone na twarzy, męczą je gazy, mocno kopie nóżkami i zaciska rączki. Są to najczęściej kolki. Kolki występują przeważnie w ciągu pół do półtorej godziny po karmieniu i są spowodowane przez powietrze albo gazy znajdujące się w jelitach. Inne przyczyny: jelita muszą się po porodzie jeszcze rozwijać, są jeszcze niedojrzałe i nie mogą dobrze przyswoić pokarmu, dziecko zjadło za dużo albo za mało, dziecko pije za szybko albo zbyt łapczywie, matka je zbyt dużo kapusty lub pije za dużo kawy, przez co uaktywniają się niektóre substancje w pokarmie matki. One podrażniają jelita dziecka. Czasem kolki mają podłoże medyczne, na przykład alergia na mleko albo nietolerancja laktozy. Kolki mogą być też spowodowane przez zaparcie. Następuje to najczęściej w wyniku karmienia butelką.
WSKAZÓWKI
- Jeżeli karmisz butelką: przygotuj butelkę, używając wody mineralnej albo przegotowanej wody, oraz dobrze wstrząśnij butelką. W uzgodnieniu z położną albo poradnią dla niemowląt możesz zmienić mleko modyfikowane na inny rodzaj.
- Noś dziecko, kładąc je brzuszkiem na przedramieniu, aby jego główka znajdowała się w Twojej dłoni a jego rączki i nóżki zwisały z Twojego ramienia.
- Kładź dziecko na brzuszku w Twojej obecności. Nacisk na brzuszek może zmniejszyć kolki.
- Bądź spokojna i poświęć sporo czasu na karmienie dziecka.
- Masuj brzuszek dziecka albo wykonuj jego nóżkami ruchy, jakby jechało na rowerze.
- Po każdym posiłku czekaj, aż mu się odbije.
- Zrob dziecku ciepłą kąpiel.
- Noś dziecko w chuście albo zawinięte w specjalny otulaczek.
- Jeżeli karmisz piersią: pij herbatę z kopru włoskiego, zastanów się nad tym, co jesz i karm na żądanie.
- W uzgodnieniu z położną albo lekarzem możesz kupić w aptece albo drogerii środek na kolki.
'Mleko czarownicy'
Hormon prolaktyna u matki stymuluje wydzielanie mleka z gruczołów mlecznych. Poprzez łożysko dostaje się ono do krwiobiegu dziecka. Dlatego w pierwszych tygodniach sutki dziecka mogą być napuchnięte, a czasem może wydostawać się z nich odrobina mleka, nawet w przypadku chłopców. Nazywa się je również „mlekiem czarownic", jest niegroźne.
Oddawanie moczu
W ciągu 24 godzin po porodzie dziecko musi po raz pierwszy oddać mocz. Po trzech, czterech dniach dziecko musi mieć co najmniej cztery mokre pieluszki na dobę. Jeżeli w pieluszce widać pomarańczowe plamki (kryształki), oznacza to, że dziecko przyjmuje za mało płynów.
WSKAZÓWKI
- W przypadku pojawienia się kryształków należy częściej karmić dziecko.
- Zachowaj pieluszki, aby opiekunka poporodowa mogła zobaczyć, czy dziecko dobrze sika.
Odparzenia
Niemowlęta mają delikatną skórę. Przez kontakt z moczem i kałem w pieluszce może dojść do odparzeń. Pośladki robią się czerwone i cały czas są wilgotne.
WSKAZÓWKI
- Częściej przewijaj dziecko.
- Zostaw je bez pieluszki z gołą pupą, aby mogła wyschnąć.
- Przemyj pupę przegotowaną, letnią wodą albo herbatą rumiankową, bądź nasmaruj maścią z Calendula.
- Można też użyć maści cynkowej albo olejku cynkowego.
- W razie długotrwałego odparzenia skontaktuj się z lekarzem pierwszego kontaktu albo poradnią dla niemowląt.
Płacz
Płacz to środek służący dziecku do komunikowania się. Daje nim znać, że coś jest nie tak. Jest głodne albo spragnione, czuje się samotne, ma brudną pieluszkę, ubranko jest za ciasne, dostaje za dużo bodźców z otoczenia albo chce, by je przytulić.
Czasami dziecko płacze bez powodu. Najlepiej pozwolić mu chwilkę popłakać, żeby mogło ukazać swoje emocje. Naucz się słuchać swojego dziecka.
Niemowlęta płaczą:
1-6 tygodni po porodzie: 1 - 1,5 godziny dziennie
> 6 tygodni: 2 - 2,5 godziny dziennie
> 3 miesięcy: płacz stopniowo ustępuje.
WSKAZÓWKI
- Zachowaj spokój.
- W chwilach gdy dziecko nie płacze, poświęć odpowiednio dużo czasu dla siebie.
- Trzymaj dziecko blisko siebie.
- Lekko uderzaj je w pieluszkę.
- Idź z nim na spacer.
- Śpiewaj mu delikatnym i spokojnym głosem albo włącz cicho muzykę klasyczną.
- Nakarm dziecko (dziecko może być głodne).
- Przewiń je.
- Zawiń w kocyk (opatul). Porozmawiaj o tym z opiekunką poporodową albo położną.
- Jeżeli nadal się martwisz, spytaj o radę położną, lekarza pierwszego kontaktu albo w poradni dla niemowląt.
Pleśniawki
Jest to infekcja jamy ustnej spowodowana przez drożdżaka candida. Można je poznać po białych plamkach w jamie ustnej i na języku dziecka, których nie da się zetrzeć. Dziecko jest niespokojne i nie chce pić z powodu bólu. Jeżeli karmisz piersią, ważne jest, aby skonsultować się z położną albo lekarzem pierwszego kontaktu. Samo nie przejdzie. Będzie potrzebny lek przeciwgrzybiczny zarówno dla matki, jak i dla dziecka. Ważne jest, aby dobrze dbać o higienę.
WSKAZÓWKI
- Owiń sterylny gazik wokół palca, zanurz go w czystym soku jagodowym i zetrzyj z języka białe plamki.
- Po karmieniu umyj sutek i otoczkę brodawki przegotowaną, letnią wodą albo roztworem składającym się z 1 części octu i 3 części wody.
- Pleśniawki mogą powodować zaczerwienienie, łuszczenie się i swędzenie skóry wokół brodawki. Zaczynaj karmienie od mniej bolesnej piersi.
- Jeżeli karmisz butelką, dobrze wygotuj butelkę i smoczki. Nie wkładaj butelki ani smoczka do swoich ust.
- Jeżeli pleśniawki powodują zbyt duży ból albo trwają zbyt długo, zgłoś się do lekarza na leczenie (także sutków!).
- nie wkładaj palca do buzi dziecka
Płynne kupki
Jest to niegroźna forma biegunki. Są to wodniste, żółte kupki, które wyciekają z pieluszki. Zdarzają się u dzieci, które dostają dużo pokarmu.
Pseudo miesiączka
Dziewczynki mogą mieć w pieluszce trochę krwi albo śluzu; jest to tak zwana pseudomiesiączka. Występuje na skutek działania hormonów matki. Nie jest groźna i samoistnie przechodzi.
Smółka
Pierwsza czarna, kleista i smolista kupka noworodka nazywa się smółka. Trudno jest ją zetrzeć z pupy.
WSKAZÓWKI
- Zmyj kupkę z pupy mokrą myjką.
- Posmaruj pupę wazeliną lub maścią cynkową.
Ulewanie
Zwrócenie niewielkiej ilości pokarmu po jedzeniu. To się często zdarza wielu dzieciom, gdy im się odbija. U niemowląt wpust do żołądka nie zamyka się całkowicie. Czasami po jedzeniu pokarm łatwo cofa się z żołądka i wraca do przełyku. Zdarza się to zwłaszcza, gdy dziecko łapczywie pije. Inną przyczyną ulewania się jest przekarmienie i zaparcie. Jeżeli przewód żołądkowo-jelitowy zapełnia się, dziecko łatwiej zwróci pokarm.
WSKAZÓWKI
- Karm przez co najmniej 15-20 minut. Nie licząc przerw, które robisz w czasie karmienia.
- Zadbaj, by otoczenie w czasie karmienia było spokojne. Niespokojne dziecko nałyka się więcej powietrza w czasie karmienia.
- Postaraj się, aby w czasie karmienia i po jedzeniu dziecku się odbiło.
- Trzymaj dziecko po jedzeniu jeszcze przez pół godziny w pozycji pionowej, a dopiero potem połóż je do łóżeczka albo kojca.
- Unieś nieco wezgłowie w łóżeczku dziecka.
- Dodaj do pokarmu (także mleka matki) mączki chleba świętojańskiego albo w porozumieniu z położną przejdź na inny rodzaj mleka dla wymiotujących dzieci.
- Jeżeli dziecko wymiotuje więcej niż trzy razy dziennie, skontaktuj się z położną albo lekarzem.
Uszczypnięcie bociana
Uszczypnięcie bociana to różowoczerwona plamka o dziwnym kształcie na górnej powiece, nasadzie nosa albo na szyi przy linii włosów. Kilka dni po narodzinach plamka robi się wyraźna, natomiast przeważnie znika po roku. Gdy dziecko się rumieni, często staje się bardziej widoczna. Legenda głosi, że plamka ta powstała, ponieważ bocian przynoszący dzieci w tym miejscu trzyma dziecko w dziobie.
Zaparcie
Niemowlęta szybko tracą płyny, gdyż powierzchnia ich skóry jest stosunkowo duża. Potrzebują dużo płynów w nerkach, aby pozbyć się odpadów. Jeżeli płynów jest za mało, wówczas nerki pobierają płyny z jelit. Na skutek tego dziecko normalnie oddaje mocz, ale jego kupki są twardsze albo w ogóle nie może się wypróżnić.
Jeżeli dziecko nie robi kupki, nie musi to zawsze oznaczać zatwardzenia (zaparcia). Często przyczyna leży w składzie stolca, przez co dziecko ma trudność z jego oddaniem. Metabolizm każdego dziecka jest inny.
WSKAZÓWKI
- Do pokarmu dodawaj dwa razy dziennie kropelę oleju słonecznikowego.
- Jeżeli dziecko nadal nie może zrobić kupki, skonsultuj z położną albo z lekarzem, co należy zrobić.
Żółtaczka
Od trzeciego dnia po narodzinach dziecko może mieć lekko żółtą barwę skóry. Taka żółtaczka ma u niemowląt charakter tymczasowy i przeważnie po kilku dniach samoistnie znika. Żółty kolor jest najbardziej intensywny pomiędzy trzecim a piątym dniem, potem powoli znika. Poza tym jest nieszkodliwa.
Jest ona spowodowana nagromadzeniem się bilirubiny we krwi. Bilirubina to żółty barwnik, który powstaje podczas rozpadu starych czerwonych krwinek. Wątroba przekształca bilirubinę, aby mogła zostać usunięta z organizmu. Niemowlę często staje się żółte w ciągu pierwszych kilku dni, ponieważ enzym w jego wątrobie, który przekształca bilirubinę w wątrobie, nie jest całkiem dojrzały. Substancje odpadowe nie znikają z organizmu, lecz są magazynowane w skórze. Sprawiają one, że skóra nabiera żółtego koloru.
Wyższy poziom bilirubiny albo dłuższy przebieg żółtaczki niż zwykle może być spowodowany niewystarczającą ilością płynów i pokarmu, jakie przyjmuje dziecko. Jeżeli dziecko dobrze pije, zwiększenie liczby pokarmów powinno wystarczyć, aby szybciej obniżyć poziom bilirubiny. Jeżeli dziecko w ciągu 24 godzin nadal jest żółte, położna albo opiekunka poporodowa będzie je obserwować. Pobierze niewielką ilość krwi ze stopy dziecka, aby zmierzyć poziom bilirubiny.
Jeżeli poziom jest zbyt wysoki, dziecko będzie musiało zostać w szpitalu przez dwa do trzech dni. Tam będzie naświetlane. Jest to tak zwana fototerapia.
WSKAZÓWKI
- Ustaw łóżeczko przy oknie, przez które wpada dużo światła. Światło słoneczne powoduje rozpad bilirubiny w skórze.
- Nigdy nie wystawiaj dziecka na dwór na bezpośrednie działanie słońca. Skóra dziecka jest zbyt delikatna i szybko ulega poparzeniom.
- Częsciej karm dziecko.